Warszawa była domem dla Fryderyka Chopina przez 20 lat. Życie młodego pianisty toczyło się w Warszawie przede wszystkim w okolicach Krakowskiego Przedmieścia i ulicy Miodowej. Tutaj znajdowały się kolejne mieszkania Chopinów, szkoły, do których uczęszczały ich dzieci, tutaj także działały kawiarnie, biblioteka i teatr oraz księgarnia Brzeziny z największym w mieście składem nut, w której można było kupić partytury pierwszych wydanych kompozycji Chopina. Chcąc poznać miejsca związane z życiem młodego Fryderyka mamy do wyboru trasę spacerową z multimedialnymi ,,ławeczkami Chopina’’ albo Szlak Chopinowski, który w dużym stopniu pokrywa się z Traktem Królewskim.
Multimedialna trasa spacerowa powstała z okazji 200. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina. Połączyła 15 miejsc związanych z życiem artysty. W każdym z tych miejsc stanęła „ławeczka Chopina”, która po naciśnięciu guzika odtwarza fragment utworu kompozytora. Na wszystkich ławeczkach umieszczone są opisy związku miejsca z Chopinem oraz fotokody umożliwiające pobranie aplikacji z audioprzewodnikiem i muzyką wielkiego romantyka. Warszawa ma wiele miejsc związanych z życiem Chopina. Oprócz miejsc, w których mieszkał, uczył się, brał lekcje muzyki i języków, są także miejsca, gdzie bywał towarzysko, dyskutował w kawiarniach o modzie, kulturze i polityce.
Chopinowie przy Krakowskim
Już tylko adresy, pod którymi mieszkała rodzina Chopinów starczyłyby na osobną wycieczkę. Jesienią 1810 r., gdy Fryderyk miał kilka miesięcy, Chopinowie przenieśli się z Żelazowej Woli do Warszawy. Prawdopodobnie zatrzymali się najpierw w tzw. domu Jana Böhma przy Krakowskim Przedmieściu. Budynek już nie istnieje, w jego miejscu stoi dziś kamienica nr 7 z Główną Księgarnią Naukową im. Bolesława Prusa na parterze. Mikołaj Chopin, ojciec kompozytora, otrzymał pracę nauczyciela w Liceum Warszawskim, a wraz z posadą – służbowe mieszkanie. Mieściło się ono, podobnie jak szkoła, w Pałacu Saskim, prawdopodobnie – na drugim piętrze prawego skrzydła pałacowego.
To zresztą kolejny adres Chopinów przy Krakowskim Przedmieściu i kolejny budynek, który nie dotrwał do naszych czasów. W grudniu 1944 r. został wysadzony przez Niemców. Jedyną pozostałością po Pałacu Saskim jest fragment arkady z Grobem Nieznanego Żołnierza. W marcu 1817 r. Liceum Warszawskie zostało przeniesione do Pałacu Kazimierzowskiego na terenie uniwersyteckiego kampusu. W tym samym budynku zamieszkali też licealni nauczyciele. Chopinowie zajęli lokal w oficynie na drugim piętrze, po prawej stronie od bramy głównej Uniwersytetu.
W 1827 r., po śmierci Emilii, najmłodszej siostry Fryderyka, rodzina Chopinów przeprowadziła się do mieszkania wynajętego w Pałacu Czapskich przy Krakowskim Przedmieściu – obecnie nr 5. Fryderyk po raz pierwszy otrzymał osobny pokój. W niewielkim pomieszczeniu na facjatce oprócz niezbędnych mebli zmieścił się też stary fortepian. Nastoletni artysta miał więc miejsce do nauki, ćwiczeń i pracy nad własnymi kompozycjami. W pałacu, który za czasów Chopina należał do rodziny Krasińskich, mieści się obecnie Akademia Sztuk Pięknych.
Pierwsza miłość
Ale jest także wiele innych miejsc związanych z warszawskim życiem Fryderyka. Od dziecka uczył się on gry na fortepianie u Wojciecha Żywnego, a później kompozycji u mistrza Józefa Elsnera w Szkole Głównej Muzyki. Wykształcenie ogólne zdobywał najpierw w Liceum Warszawskim, a później na Uniwersytecie. Sam również uczęszczał na występy innych artystów, bywał regularnie w teatrze, uwielbiał operę.
Niemal codziennie przesiadywał też na ożywionych dyskusjach w kawiarniach. W szkole i na uczelni, podczas lekcji języków obcych, a także na pensji swojego ojca Fryderyk poznawał rówieśników i zawierał pierwsze przyjaźnie. Z kolegami odbywał spacery po mieście, z niektórymi jeździł na letnie wypady poza Warszawę. Nie ominęło go pierwsze zauroczenie – zakochał się w Konstancji Gładkowskiej, uczennicy Konserwatorium Warszawskiego.
Miejsca tych wydarzeń zostały zaznaczone na Szlaku Chopinowskim, który w dużym stopniu pokrywa się z Traktem Królewskim. Punkty ważne w warszawskiej biografii Chopina znajdują się na odcinku od kolumny Zygmunta do placu Trzech Krzyży. Idąc tą trasą można mieć pewność: tędy prawie dwa wieki temu podążał Fryderyk Chopin.
Księgarnia Brzeziny
– Do Brzeziny co dzień chodzę – pisał Chopin do przyjaciela. Księgarnia Brzeziny przy ul. Miodowej 8 była najlepiej zaopatrzonym składem nut w Warszawie. Z zagranicy sprowadzano nowości wydawnicze, a na miejscu publikowano i sprzedawano polskie partytury (wśród nich znalazły się m.in. dwa wczesne utwory Chopina). W księgarni można było również… zagrać na dobrym fortepianie.
Centrum Warszawskiej Informacji Turystycznej
Stołeczne Biuro Turystyki
Pałac Kultury i Nauki (wejście od Emilii Plater)
ul. Plac Defilad 1, 00-910 Warszawa
tel. (+48) 503 033 720
[email protected]
Informacje: