Warka może budzić w pierwszej chwili dwa skojarzenia: piwo i… Kazimierz Pułaski. Złocisty trunek znany jest w mieście już od czasów panowania książąt mazowieckich. W trunku tym rozsmakowali się tak bardzo, że w 1478 r. Bolesław V zastrzegł, iż piwo na dwór książęcy w Warszawie może być dostarczane tylko z Warki.
A dlaczego Pułaski? W mieście znajduje się muzeum im. Kazimierza Pułaskiego, w którym znajdują się pamiątki po tym polsko-amerykańskim bohaterze. Pałac, w którym znajduje się muzeum należał w XVIII wieku do Józefa Pułaskiego, ojca Kazimierza.
W kwestii piwa jedno wydaje się pewne: „złoty wiek” Warki przypada na XV i XVI stulecie, kiedy miasto bogaciło się na handlu tym trunkiem. Piwo z Warki było szeroko znanym i cenionym w ówczesnej Europie. Do dziś trwa dyskusja, czy nazwa miasta pochodzi od słowa „warzyć” czy od słowa „warownia”. Zanim bowiem w Warce zaczęto warzyć piwo, na wysokiej skarpie nad Pilicą, w miejscu położonym 3 km od dzisiejszego rynku i zwanym obecnie Starą Warką, istniała osada obronna. Był to ważny ośrodek handlowy przy przeprawie przez Pilicę. Do dziś zachowały się wały – pozostałości po grodzisku. Prawdopodobnie książę Siemowit I sprowadził dominikanów jeszcze do Starej Warki. Kiedy przesunęło się koryto rzeki, mieszkańcy Warki założyli osadę w nowym miejscu, a konwent przeniósł się wraz z nimi.
Dominikanie w ruinie
Zakonnicy wznieśli nowy budynek klasztoru na dzisiejszym rynku, w miejscu, gdzie znajduje się remiza straży pożarnej. Klasztorne podziemia stały się nekropolią książąt mazowieckich. Spoczął w nich Trojden, władca czerski, który potwierdził nadanie praw miejskich Warce w 1321 r. W podziemiach znaleźli też wieczny spoczynek brat Trojdena – Siemowit II, który władał księstwem rawskim, a także zmarła 100 lat po nim księżna Danuta Anna – żona księcia Janusza I.
Być może w wareckim kościele dominikanów spoczął też inny książę, Konrad II, który zmarł w Czerwińsku pod koniec trzynastego wieku. Kościół dominikanów nie zachował się jednak do naszych czasów. W dziewiętnastym wieku był tak zrujnowany, że w 1859 r. zwłoki książąt mazowieckich przeniesiono do nowszej świątyni. Uroczystość miała podniosły i patriotyczny charakter. Inicjatorem zmiany miejsca pochówku książąt był Piotr Wysocki, ten sam, który w noc listopadową 1830 r. stał na czele spisku podchorążych i doprowadził do wybuchu powstania listopadowego.
Spoczęli u Franciszkanów
Szczątki książąt mazowieckich zostały umieszczone w podziemiach XVII-wiecznego barokowego kościoła franciszkanów pw. Matki Bożej Szkaplerznej, gdzie znajdują się do dziś. W Warce można zwiedzić jeszcze jeden kościół związany z książętami mazowieckimi. Kościół św. Mikołaja Biskupa (ul. Farna) został zbudowany na miejscu drewnianej świątyni ufundowanej przez dawnych władców Mazowsza.
Ale warte odwiedzenia są także malownicze okolice Warki. Jeden z najpiękniejszych widokowo szlaków Mazowsza prowadzi stromą skarpą Doliny Pilicy w pobliżu miasteczka. Wędrówka tą trasą – turystyczną ścieżką – daje również możliwość zwiedzenia ciekawych zabytków Warki, a jesienią spróbowania pysznych jabłek z okolicznych sadów. Pilica zachęca także do wypraw kajakowych – w mieście znajduje się wypożyczalnia. Jedna z tras wiedzie z Białobrzegów do Warki.
———————————————
Santa di Warka
O światowej renomie wareckiego napitku najlepiej świadczy historia nuncjusza papieskiego, późniejszego papieża Klemensa VII, który po powrocie z Polski do Rzymu ciężko zachorował. Leżąc na łożu śmierci, zaczął wzdychać ,,Birra di warka’’ – wspominając piwo, w którym się rozsmakował. Zgromadzeni przy łożu legata duchowni – myśląc, że prosi nieznaną im świętą o wsparcie, zaczęli się modlić: Santa Birra di Warka… Chory, słysząc to, zaczął się tak głośno śmiać, że pękł mu wrzód w gardle, który był przyczyną jego choroby, dzięki czemu nuncjusz szybko wyzdrowiał.
——————————————–
Urząd Miejski w Warce
Plac Stefana Czarnieckiego 1, 05-660 Warka
tel. 48 665 12 00
[email protected]
Informacje: