Kościół Matki Bożej Szkaplerznej w Warce to najlepiej zachowana renesansowa świątynia mazowiecka z tzw. „grupy pułtuskiej”. Obiekt stanowi część pofranciszkańskiego zespołu klasztornego, który powstawał od połowy XVII do połowy XVIII wieku. W jego podziemiach spoczywają szczątki książąt mazowieckich Trojdena I, Ziemiowita III oraz księżnej Anny Danuty, żony Janusza I.
Franciszkanów do Warki sprowadziła w latach 20. XVII wieku magnatka Katarzyna z Boglewskich Trzebińska, która dla zakonników ufundowała drewniany klasztor i kościół. Murowany kompleks zaczął powstawać trzy dekady później, prawdopodobnie zgodnie z projektem opracowanym przez Antonio Solariego, architekta kościołów na Skałce w Krakowie i Jana Bożego w Warszawie. Obiekt był w posiadaniu franciszkanów do likwidacji klasztoru, co miało miejsce pod koniec XIX wieku w ramach represji po powstaniu styczniowym.
We wnętrzu kościoła można zobaczyć m.in. ołtarze oraz konfesjonał z okresu budowy świątyni, a także ambonę oraz sztukaterię na sklepieniu w stylu rokokowym. Do kościoła pielgrzymują wierni z całej Polski za sprawą mieszczącego się w nim obrazu Matki Bożej z Dzieciątkiem, który w Warce zjawił się wraz z przybyciem do miasta zakonników. Nieodłącznie związana z Warką rodzina Pułaskich w XVII wieku sfinansowała srebrne sukienki i korony zdobiące postać Maryi, a członkowie konfederacji barskiej jej członkowie uroczyście w tym miejscu przyjęli szkaplerz (skąd pochodzi nazwa Matki Bożej Szkaplerznej), oddając się pod opiekę Matki Bożej i ślubując przed wierność Bogu i Ojczyźnie.
W krypcie świątyni spoczywają szczątki książąt mazowieckich: Trojdena I oraz Ziemowita III. Nie jest to jednak oryginalne miejsce ich pochówku. Pierwszym był kościół dominikański, który w II połowie XIX wieku uległ zniszczeniu. Groby książąt przeniesiono do kościoła franciszkanów za sprawą urodzonego w Warce Piotra Wysockiego, inicjatora powstania listopadowego. W podziemiach kościoła znajduje się również grobowiec księżnej Anny Danuty, żony księcia czerskiego Janusza i stryjecznej siostry króla Władysława Jagiełły, a także Marianny Zielińskiej, matki Kazimierza Pułaskiego.
Informacje: