Co ma wspólnego Puszcza Kampinoska z władcami Mazowsza? Otóż bardzo dużo. W puszczańskie knieje lubili się zapuszczać książęta mazowieccy, lokalni możnowładcy, a nawet król Władysław Jagiełło. Zresztą Jagiełło skrajem puszczy podążał także na Grunwald. Leśne ostępy bogate były w grubego zwierza – łosie, jelenie i dziki, co zachęcało do licznych polowań. Ba – polował tutaj nawet serialowy Janosik, bo filmowcom wygodniej było podjechać do podwarszawskiej puszczy, niż na dalekie Podhale.
Dziś teren puszczy zajmuje w większej części Kampinoski Park Narodowy, przez który przechodzą liczne szlaki turystyczne i ścieżki edukacyjne. Nie brakuje także śladów historii – tej średniowiecznej, ale także powstańczej i związanej z okupacją hitlerowską. Przemierzając Puszczę Kampinoską warto udać się chociażby do obszaru ochrony ścisłej „Zamczysko”, gdzie zachowały się ślady po wczesnośredniowiecznym grodzisku z trzynastego wieku. Cylindryczny stożek chroniony wałami otoczony był fosą. Gród osłaniał szlak wiodący przez puszczę, a także pełnił rolę strażnicy w czasie najazdów litewsko-ruskich w XIII w. Prawdopodobnie w wyniku napaści obcych grodzisko strawił wielki pożar.
Chopin i Wyszyński
Szukając materialnych śladów Księstwa Mazowieckiego warto odwiedzić Kampinos, historycznie zwany Białym Miastem, a to od białych piaszczystych wydm. Trzeba przy okazji dodać, że Puszcza Kampinoska to do dzisiaj najbogatszy obszar wydmowy w Polsce – z niezwykłą pustynią Grochalskie Piachy. Pierwsza wzmianka o Białym Mieście pochodzi z 1377 r., a z kronik wiadomo, że zatrzymywali się tutaj podczas polowań książęta mazowieccy.
Czasy Księstwa Mazowieckiego pamięta drewniany kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP. Obecnych barkowych kształtów świątynia nabrała w latach 1733-1782, a zbudowana została z puszczańskich sosen w miejscu wcześniejszego średniowiecznego kościoła. We wnętrzu świątyni zwracają uwagę piękne ołtarze oraz otaczany kultem osiemnastowieczny obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem – Pani Kampinosu. Naprzeciwko kościoła rosną dwa dęby – pomniki przyrody: Fryderyk Chopin i Stefan Wyszyński.
Duchy powstania
Wędrując po puszczy – a można to zrobić wyznaczonymi szlakami pieszymi, rowerowymi, a zimą nawet biegówkowymi – warto zajrzeć do Ośrodka Dydaktyczno-Muzealnego w Granicy, położonego w południowo-zachodniej części parku narodowego. (Można tutaj także przyjechać samochodem. To 5 minut od Kampinosu, a około pół godziny od granic Warszawy, na miejscu jest parking). Na terenie ośrodka znajduje się m.in. skansen budownictwa puszczańskiego, z zagrodami Widymajera, Wiejcką, a także zagrodą Połcia zwaną także Chatą Kampinoską. Filmową ciekawostką jest fakt, że leśniczówkę w Granicy oraz zaśnieżone krajobrazy Puszczy Kampinoskiej można zobaczyć w znanym filmie Jerzego Skolimowskiego Essential Killing.
Czasy Księstwa Mazowieckiego pamięta drewniany kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP
Puszcza była niemym świadkiem wielu dramatycznych wydarzeń z naszej historii. Na południowym krańcu niewielkiej wsi Górki można zobaczyć słynną sosnę powstańców 1863 r. Carscy żołnierze wyłapali w pobliżu wsi niedobitki oddziału mjr. Walerego Remiszewskiego i powiesili powstańców na okazałej sośnie. Według miejscowej tradycji, konary sosny trwale wygięły się pod ciężarem ciał i tak już pozostały. Szczątki drzewa można oglądać do dzisiaj, obok stoi okoliczniościowy głaz, a groby powstańców przeniosiono przed wojną na cmentarz parafialny w Kampinosie.
Szlaki w Kampinoskim Parku Narodowym
Na terenie parku znajduje się około 360 km znakowanych szlaków turystycznych. Dozwolona jest turystyka piesza, rowerowa, konna i narciarska. Samochód trzeba zostawić na jednym z licznych parkingów. Najważniejszym szlakiem jest Główny Szlak Puszczy Kampinoskiej: Dziekanów Leśny – Brochów (55,8 km, znaki czerwone). Rowerzyści na pewno skorzystają z Kampinoskiego Szlaku Rowerowego: Wólka Węglowa – Brochów – Palmiry – Wólka Węglowa (144,5 km).
Kampinoski Park Narodowy
ul. Tetmajera 38
05-080 Izabelin
tel. 22 722 60 01
[email protected]
www.kampinoski-pn.gov.pl
Informacje: