Kufer podróżny, oryginalne meble z paryskiego gabinetu, obrazek z rodzinnego domu w Nowogródku oraz wiele innych pamiątek po naszym narodowym wieszczu Adamie Mickiewiczu zobaczyć można w Muzeum Literatury mieszczącym się przy warszawskim rynku. Po przejściu Traktu Królewskiego, obejrzeniu zabytków Starego Miasta i wypiciu espresso w jednej z wielu kawiarni warto zajrzeć także do tego urokliwego miejsca.
Tym bardziej, że powstałe w 1950 r. muzeum gromadzi zbiory związane nie tylko z romantycznymi poetami, ale również współczesnymi twórcami: Julianem Tuwimem, Leopoldem Staffem, Marią Dąbrowską czy Witoldem Gombrowiczem. Jednym słowem, mamy okazję zapoznać się z pełnym przeglądem autorów polskiej literatury w jednym miejscu.
Rękopisy Mickiewicza
Prawdziwymi perełkami Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza – bo taką oficjalną nazwę nosi placówka od 1971 r. – są liczne manuskrypty, utwory drobne i listy Słowackiego, Norwida, Sienkiewicza, Żeromskiego, Nałkowskiej i wielu, wielu innych. Ale prawdziwą wisieńką na torcie pośród tych perełek jest rękopis Mickiewiczowskiej Grażyny, wczesnego poematu wieszcza z okresu wileńsko-kowieńskiego oraz 3 karty autografu Pana Tadeusza, jednego z najwybitniejszych dzieł wieszcza (cały rękopis znajduje się w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu). W muzealnej bibliotece znajdziemy także starodruki i dokumenty obejmujące okres od piętnastego do dwudziestego wieku, w tym księgozbiór Adama Mickiewicza oraz niezwykle cenny zbiór dawnej Biblioteki Polskiej i Muzeum Adama Mickiewicza w Paryżu.
Oprócz manuskryptów znanych i cenionych pisarzy, muzealny dział rękopisów może pochwalić się również fragmentami archiwum filomatów – Towarzystwa Filomatycznego założonego w 1817 r. w Wilnie przez grupę studentów tamtejszego uniwersytetu, m.in. Adama Mickiewicza i jego przyjaciela Jana Czeczota. Działalność filomatów oraz ich konspiracyjnego odłamu, czyli filaretów została wykryta przez rosyjskiego kuratora szkolnego Nikołaja Nowosilcowa, a członkowie stowarzyszenia trafili do więzień lub na zesłanie. I właśnie zbiór Muzeum Literatury zawiera dokumenty z tamtego ,,więziennego’’ okresu: 55 więziennych grypsów, listy filomatów na zesłaniu, a także zbiór kilkudziesięciu listów samego Mickiewicza.
Spinka od Puszkina
Ale warszawski zbiór zawiera nie tylko rękopisy i wszelkie dokumenty pisane. Na wystawie można zobaczyć także meble, biżuterię, portrety i inne artefakty z okresu polskiego romantyzmu. Oprócz wspomnianego na początku kuferka podróżnego Adama Mickiewicza – a jak wiadomo podróżował przez całe życie, aby ostatecznie umrzeć w Stambule – w ramach ekspozycji znaleźć możemy także inne przedmioty związane z wieszczem. Choćby spinkę do krawata podarowaną najprawdopodobniej przez Aleksandra Puszkina, autentyczne pióro, za pomocą którego Mickiewicz napisał wiele długich listów, a także kałamarz, zegarek, tabakierę, czy też unikalną popielniczkę z agatu.
Z wybitnymi postaciami polskiej literatury i historii możemy zapoznać się nie tylko na kartach rękopisów, ale niektórych z nich możemy również posłuchać. Dzięki pracowni fonicznej mamy np. okazję poznać głos marszałka Piłsudskiego, Stefana Żeromskiego, Zofii Nałkowskiej, czy też posłuchać twórców współczesnych – chociażby Mirona Białoszewskiego, Stefana Konwickiego i Ryszarda Kapuścińskiego.
Kartka Marii Dąbrowskiej
Muzeum Literatury w Warszawie ma także kilka oddziałów poświęconych twórczości wybranych poetów czy pisarzy. Mieszczą się one często w mieszkaniach, w których żyli kiedyś twórcy. W ten sposób możemy np. odwiedzić dawne mieszkanie Władysława Broniewskiego (ul. Jarosława Dąbrowskiego 51) czy Marii Dąbrowskiej (ul. Polna 40). W mieszkaniu tej ostatniej – oprócz mnóstwa innych pamiątek – możemy zobaczyć odręczną kartkę, którą autorka Nocy i dni zostawiła na drzwiach swojego mieszkania w dniu drugiego października 1944 r. Zmuszona jak wszyscy mieszkańcy opuścić miasto po klęsce Powstania Warszawskiego prosiła o uszanowanie jej rzeczy oraz dorobku literackiego.
Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza
Rynek Starego Miasta 20, 00-272 Warszawa
tel. (22) 831 40 61
sekretariat@muzeumliteratury.pl
Informacje: