Wschodnia część historycznego Mazowsza to prawdziwy tygiel kultur i obyczajów. Mieszały się tutaj wpływy Rusi, rodzimego Podlasia i Litwy. Księżna Anna Radziwiłłówna zadbała o to, aby ta część Mazowsza pozostała przy niej i jej synach – Januszu III i Stanisławie. Wdzięczna Ostrowia Mazowiecka postawiła jej nawet pomnik w centrum miasta. Zapraszamy w podróż śladami niezwykłej księżnej i jej synów.
Zanim dotrzemy do Ostrowii oraz zamku w Liwie możemy zachwycić się pięknem Doliny Liwca. W średniowieczu przebiegała tutaj granica z Litwą, a także trakt handlowy z Grodziska przez Liw, a dalej do Węgrowa i Łochowa. Szlak Książąt Mazowieckich wytoczono po części wzdłuż Doliny Liwca. Atrakcjami trasy są unikatowe zabytki architektury oraz niezwykłe krajobrazy. Latem możemy nawet wypożyczyć kajak i podziwiać urokliwe otoczenie płynąc po Liwcu.
Królewskie odwiedziny
Nie tylko władcy Mazowsza doceniali tę okolicę. W 1787 r. król Stanisław August Poniatowski odwiedził modrzewiowy dwór kasztelana liwskiego Ignacego Cieszkowskiego we wsi Nowa Sucha koło Grębkowa. Odrestaurowany dwór można podziwiać do dzisiaj w Muzeum Architektury Drewnianej, które stworzył prof. Marek Kwiatkowki, wieloletni dyrektor warszawskich Łazienek. Atrakcyjny krajobraz oraz unikalna wiejska architektura przyciągają do skansenu nie tylko turystów, ale także liczne ekipy filmowe.
Na terenie skansenu powstała ekranizacji powieści Pornografia Witolda Gombrowicza; nakręcono także sceny do superprodukcji 1920: Bitwa warszawska w reżyserii Jerzego Hoffmana oraz Ślubów panieńskich Filipa Bajona. Zabudowania skansenu przypominają dawny majątek ziemski: jest tutaj m.in. oficyna dworska, stajnia, karczma plebańska, spichlerz, plebania i dziewiętnastowieczna organistówka. W jednej z zabytkowych chałup (przeniesionej ze wsi Szaniawy), miał według tradycji ukrywać się ksiądz Stanisław Brzóska, ostatni dowódca powstania styczniowego. Teren skansenu sprzyja długim spacerom modrzewiową aleją, w otoczeniu stawów i lasu.
Łuk Tudorów i cud w parku
Jeśli chcemy na chwilę przenieść mniej więcej 1800 kilometrów dalej, w krajobrazy starej Anglii, nie musimy wcale przesiadać się do samolotu. Wystarczy, że pokonamy odcinek trochę ponad 30 kilometrów ze skansenu w Suchej do pałacu w Starejwsi nad Liwcem. Stoi tam unikalny pałac w stylu angielskiego neogotyku, który licznymi detalami architektonicznymi przypomina angielską rezydencję okresu elżbietańskiego.
Obecny kształt pałac zawdzięcza księciu Sergiuszowi Golicynowi, który w 1840 r. stał się właścicielem majątku. Główne wejście do pałacu zwieńczone jest tzw. Łukiem Tudorów. Ale koniecznie zajrzyjcie także do dziewiętnastowiecznego parku, gdzie podziwiać można m.in. kapliczkę Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej. Kapliczka powstała po tym, jak Zofii Radziwiłłowej – ostatniej właścicielce majątku – miała objawić się w tym miejscu Matka Boska.
Wygwizdani
Wycieczkę możemy zakończyć w najbardziej niezwykłym muzeum w Polsce: Muzeum Gwizdka w…Gwizdałach. Nie ma chyba gwizdka na świecie, którego nie można by tutaj zobaczyć: są gwizdki w kształcie lokomotywy, gwizdki – ptaszki, żabki i kozy, są gwizdki afrykańskie i amerykańskie, gwizdki policyjne, sportowe i wojskowe. Są drewniane, gliniane i blaszane. Najstarsze egzemplarze liczą nawet 400 lat. Kolekcję ponad pięciu tysięcy gwizdkowych eksponatów przekazali miejscowej szkole podstawowej kolekcjonerzy z Warszawy.
Norwid w pałacu
W Łochowie warto zatrzymać się, aby obejrzeć pałac zaprojektowany przez czołowego XIX-wiecznego architekta Bolesława Pawła Podczaszyńskiego W 1842 r. odwiedził tu swoją krewniaczkę, a zapewne bywał też wcześniej, Cyprian Kamil Norwid, poeta, dramatopisarz, malarz i rzeźbiarz. To było jedno z ostatnich miejsc na Mazowszu, w którym pojawił się przez wyjazdem na zachód, by nigdy już na ziemie polskie nie powrócić.
Punkt Informacji Turystycznej
ul. Rynek Mariacki 11
07-100 Węgrów
tel.: (25) 792 35 66
[email protected]
Informacje: