Po odwiedzeniu pięknie odrestaurowanego Zamku Książąt Mazowieckich miejscy przewodnicy doradzają – jeśli pogoda dopisuje – wycieczkę pod niezwykłą wieżę ciśnień, podobno jedyną taką w Europie. Budynek zachwycał swoimi oryginalnymi kształtami od samego powstania w latach siedemdziesiątych. Niektórzy mieszkańcy Ciechanowa żartowali nawet, że twórcom pomysłu – architektom z Miastoprojektu Budopol – musieli pomagać goście z kosmosu. Rzeczywiście, jak się dobrze przyjrzeć, konstrukcja przypomina trochę futurystyczne obrazy z dalekiej przyszłości albo nieznany obiekt kosmiczny. Ale żarty na bok: prestiżowy portal The World Geography zaliczył wieżę z Ciechanowa do pięciu najbardziej niezwykłych wież na świecie.

Tutaj od razu ciekawostka. Ciechanowska wieża ciśnień, bo o niej mowa, w zasadzie nigdy wieżą ciśnień nie była. W rzeczywistości zbudowana została jako wieżowy zbiornik wyrównawczy na wodę. Nigdy nie była w pełni wykorzystywana zgodnie z przeznaczeniem, a po trzech latach w ogóle przestała być użyteczna.

Ażurowa konstrukcja
Po kolei jednak. Jak wspomnieliśmy, zbiornik wybudowano w latach w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. Była to wówczas absolutna nowinka techniczna, a czegoś takiego w Polsce jeszcze nikt nie widział. Zdecydowano się na konstrukcję stalową. Architekci z „Miastoprojekt Budopol”, w tym Michał Jerzy Bogusławski, przy współpracy z kilkoma instytucjami stworzyli rozwiązanie, które miało kumulować wodę w godzinach nocnych, gdy następował jej mniejszy pobór. Chodziło o to, aby zebrana woda odciążała miejską sieć w ciągu dnia.

Prace budowlane ruszyły w 1974 r. Ażurową konstrukcję stanowią 64 rury nachylone pod kątem 60° do podstawy i tworzące hiperboloidę obrotową jednopłaszczyznową. (A może to prawda z tymi kosmitami?!). Na pierścieniu znajduje się torus (przypominający oponkę), który tworzą 32 segmenty łukowatych odcinków rurowych. Ciężar całej konstrukcji to 165 ton. 29 lipca 1976 r. obiekt oddano do użytku. Jedną z istotniejszych cech obiektu było to, że był bezobsługowy – nie wymagał ani prądu, ani pracy człowieka. Niestety, już po trzech latach wieża została z użytku wyłączona.

Z wieży do parku nauki
Po niemal 40 latach obiekt doczekał się rewitalizacji. Konstrukcję wzmocniono, oczyszczono i pomalowano, torus pokryto nowym poszyciem tytanowo-cynkowym. Wieżę podświetlono, a wokół niej wybudowano fontannę. Pomysł na inwestycję nie skupiał się tylko i wyłącznie na wieży, lecz na uczynieniu z niej punktu wyjścia dla parku nauki. Obok powstał więc nowoczesny dwukondygnacyjny budynek Parku Nauki „Torus”.

Park nauki to przede wszystkim znakomita zabawa dla rodzin z dziećmi. Tutaj duzi i mali, dzieci i dorośli mogą eksperymentować, badać, odkrywać prawa i zależności w obszarach fizyki, matematyki, techniki i architektury. Swoje miejsce znajdą tutaj zarówno miłośnicy nauk ścisłych, jak i sztuki. Stanowiska umieszczone na ekspozycji edukacyjnej są zaprojektowane tak, by uwidocznić interdyscyplinarność – relacje między zagadnieniami opisywanymi przez różne dziedziny nauki.

Kula plazmowa i magnetyczny most
Ekspozycja jest interaktywna, a nauka połączona jest ze świetną zabawą. Można m.in. sprawdzić, na jakiej zasadzie działają wieże ciśnień, przekonać się o praktycznym zastosowaniu równań Bernoulliego czy doznać iluzji i złudzeń optycznych. Ci, którzy odwiedzili już to miejsce polecają także telegraf Morse’a, magnetyczny most i kulę plazmową. W parku działa kawiarnia Cafe Pitagoras. Przez cały rok organizowane są zajęcia, warsztaty i pikniki naukowe.

Park Nauki Torus
ul. Płocka 34, 06-400 Ciechanów
tel. (23) 674 93 13
[email protected]