Niezależne, niewielkie kino, które powstało w Radomiu, w Centrum Sztuki Współczesnej ,,Elektrownia’’ budzi zazdrość wielu animatorów sztuki filmowej w Polsce. Powód jest prosty: kino dysponuje najnowocześniejszym w kraju systemem dźwięku Meyer Sound. Ale jest jeszcze drugi powód: To wierna kopia prywatnej sali kinowej Georga Lucas’a, twórcy kultowych Gwiezdnych wojen. Ale czy mogło się obyć bez tych filmowych akcentów, jeśli to słynny polski reżyser Andrzej Wajda, zainspirował władze Radomia do gruntownej rewitalizacji dawnego budynku i umieszczenia tam centrum wystawienniczo-kulturalnego?
Przyszły reżyser dzieciństwo i wczesną młodość przeżył w Radomiu, a w 2011 r. odsłonił nawet tablicę na domu, w którym mieszkał (ul. Malczewskiego 20). Upamiętnia ona ojca reżysera, kapitana Jakuba Wajdę, ofiarę zbrodni katyńskiej. Reżyser i jego żona Krystyna Zachwatowicz podarowali Muzeum Sztuki Współczesnej ponad 70 dzieł wybitnych artystów. Wśród nich znalazły się obrazy Nikifora, Józefa Czapskiego, Rajmunda Ziemskiego, Marii Stangert, Tadeusza Kantora, Józefa Panka i Andrzeja Wróblewskiego.
Przyszły reżyser dzieciństwo i wczesną młodość przeżył w Radomiu, a w 2011 r. odsłonił nawet tablicę na domu, w którym mieszkał (ul. Malczewskiego 20). Upamiętnia ona ojca reżysera, kapitana Jakuba Wajdę, ofiarę zbrodni katyńskiej. Reżyser i jego żona Krystyna Zachwatowicz podarowali Muzeum Sztuki Współczesnej ponad 70 dzieł wybitnych artystów. Wśród nich znalazły się obrazy Nikifora, Józefa Czapskiego, Rajmunda Ziemskiego, Marii Stangert, Tadeusza Kantora, Józefa Panka i Andrzeja Wróblewskiego.
Najpierw elektrownia, potem ciepłownia
I wtedy pojawił się pomysł znalezienia nowego miejsca na ekspozycję, a w konsekwencji – stworzenie nowej, niezwykłej architektonicznej przestrzeni. W założeniu miała ona łączyć starą, neogotycką budowlę z nowoczesną, kubistyczną zabudową. To się świetnie udało, inwestycja zakończyła się w 2014 r., a rok później – kosztem ponad półtora miliona złotych – otwarto wspomniane supernowoczesne kino, które wkrótce przyjęło imię Andrzeja Wajdy.
Elektrownia – ta prawdziwa – jest dumą Radomia i jego mieszkańców od 1901 r., kiedy to nastąpiło jej uruchomienie. Podobne zakłady w pobliskiej Warszawie czy Łodzi powstały dopiero kilka lat później, co wskazuje na wysoką pozycję miasta wśród ośrodków przemysłowych Królestwa Polskiego oraz świadczy o dużej skuteczności działania ówczesnych władz zarówno gubernialnych, jak i miejskich. W 1956 r. przestarzała jak na czasy powojenne elektrownia została zamknięta, a na jej miejscu zadomowiła się miejska ciepłownia, która dostarczała miastu energię do 1998 r., aby potem znaleźć inną lokalizację.
Niezwykły neon Goldberga
Charakterystycznym elementem i symbolem Centrum jest umieszczony na dachu nowej części obiektu neon w kształcie chmury, którego autorem jest niemiecki artysta Thorsten Goldberg, berliński artysta wizualny, znany specjalista sztuki w przestrzeni publicznej. – Przenieśliśmy się z fabryki do fabryki wyobraźni – mówiono podczas oficjalnego otwarcia „Elektrowni”.
Dzisiaj to wspaniała przestrzeń ekspozycyjna, w której organizowane są wystawy artystów polskich i zagranicznych. Zbiory „Elektrowni” to ogromna kolekcja dawnego Muzeum Sztuki Współczesnej oraz prace zebrane w latach 2005-2014, m.in. Tadeusza Brzozowskiego, Zdzisława Beksińskiego, Jerzego Beresia, Wojciecha Fangora i wielu innych. Działalność instytucji to także szeroko pojęta edukacja, zarówno dzieci i młodzieży, jak i osób dorosłych – organizowane są tutaj niezliczone warsztaty o przeróżnej tematyce.
Urodziny Wajdy w elektrowni
Pierwszą wystawę otwarto w dawnej elektrowni już w 2006 r., jeszcze przed rozpoczęciem rewitalizacji. Okazją były osiemdziesiąte urodziny Andrzeja Wajdy, honorowego obywatela Radomia. Na wystawie pokazano fotografie prac podarowanych przez reżysera Muzeum Sztuki Współczesnej. Przebudowa starego gmachu elektrowni i jego adaptacja na potrzeby ekspozycyjne trwała do
2014 r., a w latach kolejnych realizowane były inwestycje, dzięki którym radomska „Elektrownia” to obecnie artystyczna przestrzeń na miarę europejską.
Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia”
ul. Mikołaja Kopernika 1, 26-600 Radom
tel. (48) 386 16 60, 602 360 099
[email protected]
Informacje: