Podwarszawski Sulejówek nie jest wprawdzie miejscem dramatycznych walk w czasie Bitwy Warszawskiej, ale nie sposób o nim nie wspomnieć zwiedzając miejsca związane z historyczną bitwą. Przyczyna jest oczywista: to tutaj znalazł rodzinną przystań marszałek Józef Piłsudski zanim przeniósł się do Belwederu. Dziś możemy zobaczyć nie tylko dworek, w którym mieszkali Piłsudscy, ale także odwiedzić otwarty niedawno kompleks edukacyjno-muzealny poświęcony pamięci Naczelnika i jego epoce. Po zwiedzeniu muzeum możemy pospacerować po urokliwej okolicy i odpocząć w znajdującym się nieopodal parku Glinianki.
Po przeprowadzce do Belwederu marszałek i tak przyjeżdżał tutaj wypoczywać. Z Sulejówkiem związane były także inne osobistości II Rzeczypospolitej: Ignacy Paderewski, Jędrzej Moraczewski, Stanisław Grabski i Maciej Rataj. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku zostało powołane do życia w 2008 r. przez Fundację Rodziny Józefa Piłsudskiego i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Willa Milusin
Wspomniany kompleks edukacyjno-muzealny otwarto całkiem niedawno, bo w 2021 r. Podobnie jak odnowiony historyczny dworek Milusin, gdzie Józef Piłsudski mieszkał wraz z rodziną w latach 1923-1926, a który był darem oficerów legionowych dla marszałka. Powstał według projektu wybitnego architekta Kazimierza Skórewicza. Willa, z charakterystycznymi dla architektury dworkowej kolumnadami i portykami, reprezentuje tzw. styl narodowy. Milusin stoi obok kompleksu muzealnego, a znajdują się w nim pamiątki po Marszałku oraz zachowane i odzyskane elementy wyposażenia wnętrz.
Milusin jest częścią zabytkowego zespołu willowego w Enklawie Historycznej Sulejówka, w którego skład wchodzą ponadto: Drewniak, gdzie Piłsudscy mieszkali w latach 1921-1923, Willa Bzów oraz przestronny ogród. Willa Bzów została zbudowana około 1920 r. W czasach, gdy w Sulejówku mieszkała rodzina Piłsudskiego, była adiutanturą i wartownią, w której kwaterowali żołnierze 7 Pułku Ułanów Lubelskich, pełniący funkcję ochrony marszałka.
Marszałek jak żywy
W 2010 r. na skwerze Niepodległości w pobliżu willi Milusin odsłonięto „rodzinny” pomnik Józefa Piłsudskiego. Odlana z brązu rzeźba ustawiona na granitowym cokole jest dziełem Karola Badyny, autor zatytułował ją „Lekcja historii”. Marszałek oparty o szablę siedzi w fotelu, a na ławce młodsza córka bawi się samolocikiem, który symbolizuje jej losy – Jadwiga Piłsudska-Jaraczewska przed wojną ukończyła kurs szybowcowy.
Podczas II wojny światowej jako jedna z trzech Polek pełniła służbę w Air Transport Auxiliary w Wielkiej Brytanii jako pilot rozprowadzający. Obok ławki stoi, z lalką w ramionach, starsza córka Marszałka – Wanda. Kopiec Współtwórców Niepodległej W pobliżu pomnika wznosi się kopiec zwieńczony głazem, na którym wyryto napis: ,,Józef Piłsudski i współtwórcy Niepodległej: Jędrzej Moraczewski, Ignacy Paderewski, Stanisław Grabski, Maciej Rataj umiłowali Sulejówek. Wdzięczni mieszkańcy 1918-1988’’. Pomnik powstał z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Sulejówka w 1988 r. dla upamiętnienia 70. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
Miasteczko sprzyja także aktywnej turystyce. Powstało tutaj kilkanaście kilometrów ścieżek nordic walking. Okolica jest bogata w tereny leśne, po których przebiegają trasy rowerowe. Jedna z nich rozpoczyna się na warszawskiej Woli, a kończy nieopodal Muzeum Józefa Piłsudskiego.
Kasztanka w Sulejówku
Do Sulejówka przywożono marszałkowi słynną Kasztankę, najsłynniejszą klacz II Rzeczpospolitej, ulubienicę Piłsudskiego. Kasztanka towarzyszyła Piłsudskiemu od 1914 r. i wraz z nim przeszła cały szlak legionowy. W wojnie polsko-bolszewickiej ze względu na wiek nie brała już udziału, a w 1922 r. trafiła pod opiekę 7 Pułku Ułanów Lubelskich stacjonującego w Mińsku Mazowieckim. Wojciech Kossak w 1928 r. ukończył słynny obraz „Piłsudski na Kasztance”.
Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku
Aleja Piłsudskiego 29, 05-070 Sulejówek
tel. (22) 77 88 000
[email protected]
Informacje: