Spacerując po zamkowych komnatach gotyckiego zamku w Liwie należy się mieć na baczności. Z umieszczonego na klatce schodowej portretu schodzi bowiem legendarna Żółta Dama, aby przypomnieć o swoim istnieniu. Ale pracownicy zamkowego Muzeum Zbrojowni uspokajają, że po pierwsze dzieje się tak dopiero o północy, a po drugie duch pięknej kasztelanki ma łagodne usposobienie i stara się nie zwracać na siebie większej uwagi.

Do legendy o Żółtej Damie jeszcze na chwilę wrócimy, ale najpierw zwróćmy uwagę na niezwykłe eksponaty zamkowego muzeum. Można je zobaczyć we wnętrzach barokowego dworu – dawniej siedzibie kasztelana liwskiego, komnatach zachowanej ze średniowiecznego zamku wieży bramnej oraz w zamkowych piwnicach. Przebogate muzealne zbiory (placówka istnieje od lat sześćdziesiątych) zawierają m.in. kolekcję malarstwa i grafiki, portrety władców i sceny bitewne, przykłady rzemiosła artystycznego, a także zabytkowe meble, tkaniny i żyrandole.

Kolekcja bagnetów
Ale to z czego słynie liwskie Muzeum Zbrojowni – nie tylko w Polsce, a także w Europie – to unikalna, bogato wyposażona w eksponaty kolekcja różnego rodzaju broni i militariów od czasów rzymskich aż do ostatniej wojny. Prawdziwą dumą zamkowego muzeum jest kolekcja bagnetów z dwudziestu różnych krajów, najwięcej niemieckich, rosyjskich i austriackich: od napoleońskich bagnetów tulejowych, poprzez tzw. jatagany, bagnety zbliżone wyglądem do noży szturmowych – a skończywszy na współczesnych bagnetach nakładanych, np. na kultowy karabin AK 47.

W Sali Rycerskiej – reprezentacyjnej i największej zamkowej sali – można zobaczyć osiemnastowieczne obrazy przedstawiające Zygmunta Starego, Zygmunta Augusta, Henryka Walezego i innych polskich królów. Zwraca także uwagę unikalna turecka tkanina haftowana złotą i srebrną nicią, na której umieszczono kaligraficzny znak sułtana Abdülmecida I, czyli tzw. tugrę oraz kolekcja halabard z siedemnastego i osiemnastego wieku. Warto zauważyć, że niektóre zbroje prezentowane na ekspozycji – chodzi głównie o stalowe kirysy złożone z napierśnika i naplecznika – noszą ślady kul, które dosięgły noszących je rycerzy.

Topór derwiszów i ścięta Ludwika
Główne zbiory muzealnych militariów znajdują się jednak w zbrojowni, a obejmują wojenne artefakty przede wszystkim od piętnastego do dwudziestego wieku. Włócznie, miecze, szable, rapiery, pałasze, hełmy, pistolety skałkowe i wiele innych pozycji. W zbiorach znalazły się także ,,zbrojne’’ eksponaty z odległych miejsc, np. parang z Borneo, klewangi z Lombok, japoński miecz wakizashi, indyjski talwar, topór derwiszów tabar czy nóż nepalski kukri. Muzealnicy zwracają także uwagę zwiedzających na cenne pałasze i walońską szpadę, która stanowiła uzbrojenie oddziałów kawaleryjskich przed ponad trzystu laty.

A co ze wspomnianą Żółtą Damą? Błąka się nocą po dworskich komnatach szukając po śmierci uwolnienia od ciężaru winy. To duch pięknej Ludwiki, żony kasztelana, którą mąż niesprawiedliwie posądził o niewierność i ukrycie podarowanych brylantów. Po ścięciu pięknej kasztelanki okazało się, że kosztowności ukradła sroka.

Muzeum Zbrojownia na Zamku w Liwie
Liw, ul. S. Batorego 2, 07-100 Węgrów
tel. (25) 792 57 17
zbrojownia@liw-zamek.pl