Pierwsze fortyfikacje twierdzy położonej u zbiegu Wisły i Narwi wybudowane zostały w 1655 r. przez wojska szwedzkie, lecz budowę samej twierdzy rozpoczął z rozkazu Napoleona w 1806 r. generał François de Chasseloup-Laubat. Po powstaniu listopadowym w 1831 r. Rosjanie zmienili nazwę Modlina na Nowogieorgiewsk, doszło też do rozbudowy fortyfikacji, , która trwała 10 lat. Mimo kolejnych modernizacji, pod koniec XIX wieku system obronny ceglanej twierdzy stał się przestarzały. Podczas następnej modernizacji w latach 1894-1900 doszło do zastąpienia najważniejszych, ceglanych elementów ich betonowymi odpowiednikami. Stropy obiektów także wzmacniano betonem. W roku 1912 rozpoczęto budowę zewnętrznego, drugiego już pierścienia fortów. Te zlokalizowane zostały w odległości od 5,3 do 8,5 kilometra od cytadeli, ale do momentu rozpoczęcia oblężenia twierdzy w 1915 roku forty nie zostały ukończone Po zdobyciu Warszawy przez wojska niemieckie w sierpniu 1915 r. Modlin został opanowany po 11 dniach oblężenia. Pięć lat później stał się ważnym punktem obronnym w wojnie z bolszewikami.
W okresie międzywojennym twierdza służyła jako magazyn wojskowy oraz jako ośrodek szkoleń. Była też siedzibą różnych jednostek wojskowych. Ponownie doszło do rozbudowy bunkrów betonowych. Kolejne oblężenie miało miejsce na początku II wojny światowej – bombardowana twierdza skapitulowała 29 września 1939 r. i została zajęta przez Niemców. Niemcy nie wykorzystywali jednak modlińskich fortyfikacji do celów militarnych. W największym forcie twierdzy, w Pomiechówku na prawym brzegu Wkry, okupanci utworzyli obóz koncentracyjny. Do polskich rąk wróciła w styczniu 1945 r., a na północ od cytadeli zostało otwarte lotnisko wojskowe, które jest dzisiaj drugim cywilnym lotniskiem warszawskim. Sama twierdza nie jest
w dobrym stanie, ale możliwości jej adaptacji są bardzo szerokie. Jest jedną z największych
i najlepiej zachowanych twierdz w Polsce.
Zwiedzanie trzeba zacząć od Muzeum Kampanii Wrześniowej i Twierdzy Modlin, które gromadzi uzbrojenie, sprzęt, mundury, sztandary, druki oraz zdjęcia z okresu kampanii wrześniowej. Sama twierdza nie jest dzisiaj w najlepszym stanie, jednak poszczególne części można zwiedzać samemu lub z przewodnikiem. Najlepszy widok rozpościera się z tarasu Wieży Zachodniej (tzw. Tatarskiej). Widać stąd ujście Narwi do Wisły, ruiny spichlerza zbożowego na drugim brzegu rzeki, a także długi ciąg zabudowań koszar wojskowych. Miłośnicy produkcji filmowych mogą sobie przypomnieć sceny z filmów „CK Dezerterzy” czy „Bitwa Warszawska” w Parku Militarnym
z kilkoma zabytkami oraz ekspozycją starych samochodów. Innymi zabytkami są Brama Ostrołęcka (z roku 1836), Reduta Napoleona (zbudowana w latach 1811–1815) czy Cmentarz Wojenny.
Modlin należy do największych twierdzy w Polsce. Na jej terenie mieści się najdłuższy w Europie budynek – koszary wojskowe – liczący 2250 metrów długości.
TOP dla dzieci
Szlak turystyczny Baśki Murmańskiej – zwiedzanie dla dzieci za pomocą rymowanych wskazówek i mapy z zadaniem śledzenia małych białych misiów. www.baskamurmanska.pl
Baśka Murmańska
Białą niedźwiedzicę kupił w 1919 r. na targu w rosyjskim Archangielsku jeden z przebywających tam polskich żołnierzy. Rozkazem dziennym przydzielono ją jako córkę pułku do kompanii karabinów maszynowych batalionu i przyznano racje żywnościowe. Wróciła z wojskiem do Polski, trafiła do Twierdzy Modlin, gdzie zamieszkała wraz z wojskowymi. Została wytresowana przez jednego z żołnierzy. Bawiły się z nią nawet dzieci żołnierzy oddziału. Podczas wojskowej defilady na warszawskim Placu Saskim w 1919 r. salutowała przed Józefem Piłsudskim… Tamtej zimy Baśka uciekła żołnierzom podczas kąpieli w Wiśle i przepłynęła na drugi brzeg rzeki, gdzie została zakłuta widłami przez miejscowych chłopów.
Informacje: