Czy widzieliście kiedyś na własne oczy żelazko dla kawalerów, nowoczesną lodówkę oraz ekskluzywną lokówkę – wszystko z początku dwudziestego wieku, w dodatku zasilane gazem? Jeśli nie, musicie koniecznie odwiedzić Muzeum Gazowni Warszawskiej, które mieści się w pięknie odrestaurowanym budynku dawnej aparatowni i tłoczni gazu. Do muzeum łatwo trafić, bo położone jest niedaleko centrum, na warszawskiej Woli, nieopodal Dworca Zachodniego.

We wnętrzach poczujemy się jak w gazowni sprzed ponad 100 lat (a trzeba wiedzieć, że rozwiązania dla mieszkańców miała wtedy Warszawa niezwykle nowoczesne jak na owe czasy). To miejsce do odwiedzenia przez całą rodzinę: ekspozycja jest interaktywna, nowoczesna, a jednocześnie osadzona w historycznych wnętrzach, w otoczeniu urządzeń dawnej gazowni. Połączenie innowacyjnej ekspozycji oraz przemysłowych artefaktów tworzy niezwykły klimat i autentyczną, pasjonującą opowieść o rewolucji technicznej i gazownictwie, dawnym oświetleniu stolicy oraz życiu jej mieszkańców.

Ignacy na ławeczce
Już na schodkach niewysokiej skarpy, przed wejściem do zabytkowego wnętrza, wita zwiedzających postać eleganckiego pana w muszce. Ale tajemnica szybko zostaje rozwiązana. To pomnik Ignacego Łukasiewicza, światowego pioniera przemysłu naftowego, patrioty i działacza niepodległościowego. Jego historię i dokonania poznamy już za chwilę, w ramach muzealnej ekspozycji. Tymczasem można na chwilę przycupnąć na ławce i zrobić sobie rodzinne zdjęcie ze słynnym Ignacym.

Wystawa podzielona jest na dwie, wyraźnie różniące się części. Najpierw goście mają możliwość zapoznania się z cyklem produkcji oraz dystrybucji gazu – od podstaw oraz w duchu dziewiętnastowiecznego przemysłu. Przebywają w otoczeniu interaktywnych ekranów i projektorów, ale także zabytkowych maszyn, m.in. urządzeń do oczyszczania gazu z amoniaku czy transportu gazu.

,,Cudo lokówka’’ z początku wieku
Następnie zwiedzający przechodzą do części wystawy poświęconej Warszawie z początku dwudziestego wieku oraz udogodnieniom i wynalazkom, które wkroczyły przebojem w życie mieszkańców stolicy. Pośród licznie zgromadzonych ciekawostek podziwiać można m.in. wspomniane na początku żelazko na dla kawalerów, nowoczesną lodówkę na gaz czy lokówkę z 1914 roku podgrzewaną palnikiem gazowym.

Fryzjerska lokówka do włosów zwana potocznie karbówką należy zresztą do najcenniejszych eksponatów w muzealnych zbiorach. Podgrzewacz gazowy przyścienny z lokówką – bo taka była ówczesna nazwa urządzenia – był w ówczesnych salonach fryzjerskich bardzo nowoczesnym rozwiązaniem. Dodatkową atrakcję wystawy stanowi film o Ignacym Łukasiewiczu pt. Kiedy światło przegoniło mrok wykorzystujący technikę virtual reality.

Z Wolskich Rotund do sieci
Na początku poprzedniego wieku wieku wolska gazownia posiadała bardzo nowoczesne jak na owe czasy wyposażenie, w tym silne piece pionowo-retortowe, zaś w roku 1930 otrzymała nowoczesny piec Glover-West pozwalający na produkcję ciągłą gazu. Gaz otrzymywano z węgla kamiennego transportowanego koleją z Zagłębia Sosnowieckiego. Magazynowano go w specjalnych zbiornikach (patrz: Wolskie Rotundy), z których następnie przepompowywano go do sieci miejskiej. Dziś rotundy stojące przy ulicy Kolejowej to cenne postindustrialne zabytki, które zostały częściowo zrewitalizowane.

Muzeum Gazowni Warszawskiej
Fundacja PGNiG S.A. im. Ignacego Łukasiewicza
ul. Kasprzaka 25, 01-224 Warszawa
[email protected]