Wszystkie drogi do wielkiego świata prowadzą przez Radom – mówił wybitny aktor Gustaw Holoubek w filmie Wojciecha Hasa Wspólny pokój. To zdanie sprawdziło się z pewnością w przypadku Andrzeja Wajdy, najwybitniejszego polskiego reżysera, który spędził tutaj dzieciństwo i wczesną młodość, aby potem ruszyć na podbój świata i po hollywoodzką statuetkę Oscara. Wajda pozostawił po sobie nie tylko filmy: w mieście działa Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia, które powstało z inspiracji wybitnego reżysera i jego małżonki. Atrakcji jest w Radomiu mnóstwo, ale kilka wydaje się obowiązkowych.
Na początek atrakcja kulinarna. Podobno najlepsze zapiekanki w Polsce można zjeść w Radomiu (koniecznie – z pieczarkami). Najdłuższe sięgają pięćdziesięciu centymetrów, a wersji smakowych jest kilkadziesiąt: prawdziwe zapiekankowe zagłębie. Jak już zaspokoimy potrzeby ciała, pora pomyśleć o czymś dla ducha. W dawnym kolegium pijarów – Muzeum im. Jacka Malczewskiego, można obejrzeć bogate zbiory sztuki, z malarstwem Jacka Malczewskiego na czele. Do najcenniejszych eksponatów należy m.in. rysunek wykonany przez młodego Fryderyka Chopina – portret Samuela Bogusława Lindego.
Wajda na ulicach
Skoro zaczęliśmy od wątku filmowego, warto przypomnieć, że miasto oraz Muzeum Wsi Radomskiej – największą chyba atrakcję Radomia – pokochali także filmowcy. Wspomniany Andrzej Wajda wrócił do Radomia już jako uznany twórca, aby nakręcić w mieście swojej młodości kilka scen do Dyrygenta, filmu który otrzymał wiele nagród na zagranicznych festiwalach, m.in. na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastian (1980). W filmowych kadrach można zobaczyć m.in. radomski Rynek, ulicę Rwańską i Żeromskiego, a także wspominane już kolegium pijarów. W tytułowej roli wystąpił – i przyjechał na zdjęcia do Radomia – John Gielgud, wybitny angielski aktor filmowy i teatralny.
Historyczną zabudowę miasta nad Mleczną wykorzystał np. Stanisław Różewicz, aby nakręcić w tym miejscu sceny do dramatu wojennego Opadły liście z drzew oraz Jan Kidawa-Błoński w filmie W ukryciu z udziałem Magdaleny Boczarskiej oraz Krzysztofa Stroińskiego. Ale filmowcy ciągle zaglądają do Radomia w poszukiwaniu nowych plenerów: niedawno zakończyły się zdjęcia do historycznego filmu Pogrom 1905. Miłość i Hańba, który kręcono na Placu Konstytucji 3 Maja.
Gwiazdy w skansenie
Bogatą filmowo-serialową tradycję ma także skansen – Muzeum Wsi Radomskiej. Do najbardziej znanych tytułów powstałych na terenie muzeum należy z pewnością adaptacja Przedwiośnia w reżyserii Filipa Bajona. Na zdjęcia do Radomia przyjechali wtedy znani aktorzy: Mateusz Damięcki (Cezary Baryka), Maciej Stuhr (Hipolit), Urszula Grabowska (Karolina) i Piotr Gąsowski (Ksiądz). Zabytkowe zagrody oraz osiemnastowieczny dwór z Pieczysk udawały majątek Chłodek niedaleko Nawłoci. W skansenie zrealizowano m.in. ujęcia porannego spaceru Cezarego Baryki i jego spotkania z Wandzią oraz scenę rozmowy Cezarego Baryki z Karoliną nad stawem.
Muzeum Wsi Radomskiej przyciąga gości z całej Polski. Czym właściwie? Chyba najlepiej ujął to reżyser Przedwiośnia: – Jest to teren najmniej skansenowaty, za to najbardziej prawdziwy – powiedział Filip Bajon. I to jest chyba najlepsza recenzja tego miejsca. Spacerując po ponad trzydziestu hektarach muzeum czujemy się jak w majątku ziemskim sprzed ponad 100 lat. Czego tu nie ma: wspomniany osiemnastowieczny dwór, chłopskie zagrody z Jastrzębi, Kłonówka i Chomentowa, liczne wiatraki, kuźnia dworska, drewniany kościółek i urokliwa kapliczka św. Jana Nepomucena. Całość położona malowniczo w dolinie rzeczki Mlecznej, w pagórkowatym terenie na południowo-zachodnich obrzeżach miasta. A skansen żyje przez cały rok, jakby to była normalna wieś ze swoimi tradycjami i zwyczajami.
Centrum Informacji Turystycznej
Urząd Miejski
ul. Rwańska 16
26-600 Radom
(48) 362 05 36
Informacje: