Przasnysz do dzisiaj dobrze wspomina czasy Księstwa Mazowieckiego. Najlepszym tego dowodem jest organizowany do dzisiaj Jarmark Staropolski, którego tradycja sięga średniowiecza. Miasto uwiecznił nawet Henryk Sienkiewicz w ,,Krzyżakach’’, wspominając na kartach swojej słynnej powieści miejscowy dwór myśliwski książąt mazowieckich. Dwór nie jest zresztą wymysłem pisarza, ale istniał naprawdę. Archeolodzy podejrzewają, że ślady po nim znajdują się pod jednym ze współczesnych budynków.
W średniowieczu Przasnysz był trzecim pod względem wielkości miastem Mazowsza. Słynął z handlu wołami i wybornego piwa, które sprzedawano do Prus. Na całym Mazowszu to właśnie w Przasnyszu było najwięcej piwowarów. W mieście, które słynęło z piwa, centralnym punktem nie mógł być ratusz. W średniowieczu na środku rynku, w miejscu dzisiejszego ratusza wzniesionego w XVII w. stała oberża.
Choć według legendy miasto kazał założyć Konrad Mazowiecki, to jednak Przasnysz prawa miejskie otrzymał dopiero w 1427 r. za panowania księcia Janusza I Starszego. Po stu latach w mieście było prawie 700 domów, w których mieszkało ok. 5000 osób. Na rynku obok karczmy, którą potem zastąpił drewniany ratusz, poprzednik obecnego, stał budynek wagi miejskiej, a obok znajdowały się kramy rzemieślnicze oraz jatki. W mieście odbywały się aż trzy jarmarki, na których swoje produkty sprzedawali przasnyscy rzemieślnicy. A było ich w różnych cechach aż pięciuset. Czasy średniowiecza i rzemieślników przypomina coroczny Jarmark Staropolski, który odbywa się na rynku w maju oraz wystawa w Muzeum Historycznym, które mieści się w odrestaurowanym ratuszu.
Kościoły ze śladami świętego
Ze średniowiecza pozostały dwa przasnyskie kościoły, oba związane z osobą św. Stanisława Kostki. Gotycki kościół farny (ul. św. Wojciecha), wzniesiony w końcu XV w., jest najstarszą świątynią miasta. Obok kościoła znajduje się wolno stojąca dzwonnica z przełomu XV i XVI w. W kościele chrzczony był św. Stanisław Kostka. Tutaj też, w przylegającej do nawy głównej kaplicy północnej, wieczny spoczynek znaleźli jego rodzice: Jan – kasztelan zakroczymski i Małgorzata z Kryskich. Druga przasnyska świątynia, kościół św. Jakuba i św. Anny (ul. 3 Maja) – część dawnego klasztoru bernardynów – to jedna z ostatnich gotyckich budowli powstałych na ziemiach polskich. Jego fundatorem był brat św. Stanisława Kostki – Paweł – kasztelan zakroczymski.
Na terenie miasta istniał dwór myśliwski książąt mazowieckich.
Na terenie miasta istniał dwór myśliwski książąt mazowieckich, którzy lubili polować w tutejszych kniejach. Prawdopodobnie jego fundamenty znajdują się pod obecnym budynkiem stojącym przy ul. Świerczewo, gdzie jeszcze po II wojnie światowej stał dwór starościński zwany Ant. Dwór miał stanąć nad rzeką Węgierką w miejscu młyna, w którym mieszkał legendarny założyciel Przasnysza – młynarz Przasnyk.
Spacer w starym parku
Odwiedzając Przasnysz nie musimy ograniczać się do zabytków architektury. Szukając miejsca do odpoczynku i chwili wytchnienia, warto zajrzeć do parku miejskiego – dawniej po prostu przypałacowego ogrodu. Park jest ulubionym miejscem spacerów okolicznych mieszkańców, a sześć ponad trzystuletnich dębów nadaje temu miejscu dodatkowych walorów. (Park został zresztą w całości wpisany do rejestru zabytków). Na uwagę – obok licznych postawionych w parku pomników – zwraca ławeczka poświęcona pamięci Edmunda Majkowskiego, miejscowego artysty, twórcy znajdującego się tutaj Pomnika Tysiąclecia Państwa Polskiego.
Papieski dąb
Odwiedzając Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej warto zatrzymać się przy stojącym nieopodal tzw. Dębie Papieskim. Skąd taka nazwa? Otóż dąb wyrósł z nasion pochodzących z najstarszego polskiego dębu o nazwie ,,Chrobry’’. Nasiona poświęcił zaś Jan Paweł II w jubileusz 80-lecia Lasów Państwowych. Młode jeszcze drzewo otoczone zostało płotkiem, a na sąsiadującym obelisku umieszczono dwie tabliczki informacyjne w kształcie dębu.
Urząd Miasta Przasnysz
ul. Jana Kilińskiego 2, 06-300 Przasnysz
tel. (29) 756 49 00
umprzas@przasnysz.um.gov.pl
Informacje: