Magia, czarownicy, droga walki, droga herbaty i kwiatów, saranbang i anbang – witajcie w świecie azjatyckiej duchowości przesyconej buddyzmem i konfucjonizmem. W Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie poznajemy zresztą nie tylko kulturę i obyczaje Wschodu, ale także dziedzictwo kulturowe Czarnego Lądu, ludową sztuką nawiązującą do wiary, możemy również przyjrzeć się ponad stu obrzędowym strojom z Polski i Europy, a na koniec zajrzeć do muzealnych magazynów.
Materialna i duchowa kultura Afryki i Azji należy do najmłodszych ekspozycji stałych warszawskiego muzeum. Ekspozycja obejmuje ponad 1300 różnego rodzaju artefaktów, a uzupełniona jest barwnymi opowieściami multimedialnymi. To w części azjatyckiej można odnaleźć wspomniane wyżej drogi, a także wiele innych: drogę miecza i łuku, drogę poznania, czy też tzw. buddyzm Małej, Wielkiej i Diamentowej Drogi. Uwagę zwiedzających przyciągają oryginalne eksponaty, np. japońskie lalki przedstawiające parę cesarską i koreańska miseczka z celadonu (etnografowie podejrzewają, że to od niej pochodzi prawdopodobnie kolor seledynowy).
W koreańskim domu
– Zdejmij buty i wkrocz w przestrzeń hanok – tak zachęca zwiedzających Galeria Koreańska. Hanok to nazwa tradycyjnego koreańskiego domu, który został odtworzony zgodnie z zasadami filozofii wyznawanej przez Koreańczyków – zgodności z naturą i podziału przestrzeni na saranbang, czyli część męską i anbang, część kobiecą. Dom jest przesiąknięty konfucjańską duchowością i tradycyjnymi wierzeniami, a funkcje poszczególnych wnętrz (praca, posiłki, toaleta) zgodne są z konfucjańską ideę umiaru. Na ekspozycji dominują unikalne drewniane meble z dziewiętnastego i dwudziestego wieku z metalowymi okuciami, a oryginalne uzupełnienie stanowią współczesne meble z metalu i plastiku – nawiązujące do tradycyjnego wzornictwa.
Odniesienia do duchowości i przekonań religijnych znaleźć można także w Biblii Pauperum, prezentującej tzw. sztukę nieprofesjonalną, ludową i art-brut. Dlaczego pada deszcz, gdy zabije się pająka, czemu jaskółka ma czerwone piórka na główce, a bocian zjada żaby – odpowiedzi na te pytania odnoszą się do ludowych przekonań i przesądów, na które odpowiedzi – jak zapewniają przewodnicy – znajdziemy na wystawie. Rzeźby czy obrazy na szkle prezentują również chłopską interpretację Biblii i zmaganie się z trudną codziennością.
Świętowanie, czyli stare w nowym opakowaniu
Przysłowiową ,,wisieńką na torcie’’ wystaw prezentowanych w PME jest Czas Świętowania, gdzie oczom zwiedzających ukazuje się świat obrzędów związanych z różnymi tradycjami religijnymi. Na ekspozycji można zobaczyć m.in. unikalną kolekcję obrazów wotywnych, przykłady ludowej rzeźby, ozdób choinkowych i rekwizytów karnawałowych, ale przede wszystkim ponad sto obrzędowych strojów z Polski i Europy, np. tradycyjny strój kaszubski. Ekspozycja została zaaranżowana bardzo nowocześnie (przypomina centrum handlowe), ale to celowy zamysł, aby pokazać ludową kulturę w nowym świetle.
Warszawskie muzeum – jako pierwsze w Polsce – postanowiło pokazać także pracę muzealnika z drugiej strony, związanej z gromadzeniem, archiwizowaniem i porządkowaniem zbiorów. Dzięki ekspozycji Porządek Rzeczy możemy zajrzeć na muzealne zaplecze, ale także zapoznać się z licznymi artefaktami związanymi m.in. z pracą na roli, hodowlą, zbieractwem i rybołówstwem.
Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
ul. Kredytowa 1, 00-056 Warszawa
(22) 827 76 41
sekretariat@ethnomuseum.pl
Informacje: